به گزارش پایگاه خبری کرج امروز، «پیاده‌محوری» به عنوان یکی از ستون‌های اصلی شهر انسان‌محور، به ایجاد زیرساخت‌هایی می‌پردازد که حرکت پیاده‌ها را تسهیل کند و فضاهایی امن، دسترس‌پذیر و مطلوب برای رفتارهای اجتماعی فراهم کند.

در شهر کرج هم تلاش‌هایی شده که به این سمت حرکت کنیم که البته به نظر می‌رسد تا نقطه مطلوب فاصله زیادی وجود دارد. هنوز هم نگاهی که شهر برای خودروها طراحی می‌شود نه عابرپیاده، نگاه غالب است. در حالی که بسیاری از شهرهای مدرن دنیا دیگر سال‌هاست که از خودرو محوری عبور کرده‌اند.  

در شهرهای پیاده‌محور، طراحی معابر، پیاده‌راه‌ها و فضاهای عمومی با در نظر گرفتن اصول انسان‌گرایانه صورت می‌گیرد؛ این شامل ایجاد مسیرهای اختصاصی برای پیاده‌ها، کاهش تداخل با تردد خودروها و تامین ایمنی جسمی و روانی شهروندان است.

برای مثال، در برخی شهرها پروژه‌هایی مانند طراحی پل‌های عابرپیاده و ساماندهی محورهای پیاده با هدف بهبود کیفیت فضای شهری و تقویت تعاملات اجتماعی اجرا شده است. با این حال، بسیاری از معابر موجود هنوز از الزامات این رویکرد فاصله دارند؛ مانند سدمعبرهای متعدد یا عدم تفکیک مناسب مسیرهای پیاده و خودرو که موجب ناایمنی و کاهش جذابیت فضاهای عمومی می‌شود.

یکی از چالش‌های اصلی در تحقق شهرهای انسان‌محور، تعادل‌سازی میان نیازهای ترافیکی و حقوق پیاده‌هاست. در حالی که برخی از شهرداری‌ها با احداث تقاطع‌های غیرهمسطح (مانند پل‌ها و زیرگذرها) سعی در افزایش ایمنی عابران دارند، این رویکرد گاهی به دلیل نادیده گرفتن جریان طبیعی حرکت پیاده و قطع ارتباط فضایی، مخالفت‌هایی را به همراه می‌آورد. از سوی دیگر، اقتصاد شهری و جذابیت تجاری مناطق پیاده‌راه نیز وابسته به طراحی‌هایی است که فضاهای مکث و تعامل را برای شهروندان فراهم کند.  

شهر انسان‌محور نه تنها به پیاده‌محوری محدود می‌شود، بلکه شامل ابعاد گسترده‌تری مانند اختلاط کاربری اراضی، دسترسی عادلانه به خدمات و حفظ هویت فرهنگی - تاریخی شهر است.

بررسی‌های تطبیقی نشان می‌دهند که محلات سنتی با بافت‌های قدیمی که در آنها حرکت پیاده و تعاملات اجتماعی طبیعی‌تر است، می‌توانند الگوی مناسبی برای توسعه شهرهای مدرن باشند.

با این حال، بسیاری از پروژه‌های ادعایی «انسان‌محور» تنها به عنوان یک برچسب تبلیغاتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و فاقد برنامه‌ریزی جامع و مشارکت مردمی هستند. این امر موجب می‌شود شهروندان احساس کنند که اهداف واقعی این رویکرد در عمل تحقق نیافته است.  

در نهایت، تحقق شهر انسان‌محور و پیاده‌محور نیازمند مدیریت یکپارچه شهری، مشارکت گسترده مردمی و التزام جدی به استانداردهای زیست‌پذیری است. همکاری بین بخش‌های مختلف شهرداری، برنامه‌ریزان و شهروندان می‌تواند زمینه را برای ایجاد فضاهایی فراهم کند که نه‌تنها ایمن و راحت باشند، بلکه احساس تعلق و مسئولیت‌پذیری اجتماعی را در شهروندان تقویت کنند. این مهم نه تنها به بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند، بلکه پایه‌ای برای توسعه پایدار شهری خواهد بود.

فواد شمس کارشناس ارشد جغرافیای گردشگری

۰۸:۳۱ قبل‌ازظهر